جوان آنلاین: دکتر مهرداد امیری روانشناس و استاد دانشگاه فرهنگیان معتقد است: «نداشتن برنامه فعال برای اوقات فراغت فرزندان باعث می‌شود تا همانند یک سیب زمینی پخته صرفاً جلوی تلویزیون بنشینند یا درگیر گوشی و تبلت باشند و بی‌تحرک و بدون هیچ مهارتی بزرگ شوند.»
متن گفتگو با وی در ادامه می‌آید.
تعریف شما از اوقات فراغت چیست؟
اوقات فراغت هم در سال تحصیلی و هم در روز‌های تعطیل و تابستان تعریف می‌شود. ساعت‌هایی که ملزم به انجام کاری نیستیم با اتمام دوران موظف مدرسه، تعطیلی کارمند از ساعت کار و اتمام فعالیت روزانه کارگر اوقات فراغت هم شروع می‌شود که از کار اصلی فارغ شده‌ایم.
اوقات فراغت در دوره‌های مختلف سنی چگونه است؟
اوقات فراغت در هر دوره سنی متفاوت و در دوره کودکی، نوجوانی و جوانی هر کدام به نسبت نیاز به برنامه‌ریزی دارد. کودکان تا قبل از مدرسه و چند سال ابتدایی نیازمند بازی‌های محیطی هستند تا به هوش محیطی آن‌ها کمک کند. در عصر حاضر بازی با تبلت و گوشی باعث می‌شود کودکان عصبی و بیش فعال شوند و فرصتی برای نفس کشیدن در محیط نداشته باشند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد کودکانی که بیشتر با گوشی و تبلت سر و کار دارند یا بازی می‌کنند ۲۰ درصد زودتر از سایر افراد به بیش فعالی دچار خواهند شد. کودکان در فراغت نیازمند محیطی غیر از محیط خانه هستند و باید فعالیت‌هایی برای آن‌ها انتخاب شود که هیجان و بازی‌های محیطی داشته باشد. دانش‌آموزان در ۹ ماه مدرسه به اندازه کافی فشار درسی دارند و نباید در تابستان فشار درسی به آن‌ها وارد کنیم. رهنمون کردن بچه‌ها به کلاس‌های درسی در تابستان اشتباه است.
همین‌جا به ما بگویید چه سنی برای رفتن به کلاس زبان یا کامپیوتر به عنوان آموزش تابستانی مناسب است؟
هیچ‌کس نمی‌گوید فعالیت‌های فرهنگی بد است، چه زبان و چه کامپیوتر، اما وقتی ما روی موضوعی خاص تمرکز می‌کنیم بچه خسته می‌شود. بهترین سن برای کلاس‌هایی شبیه زبان و کامپیوتر ۱۰ سالگی است. ما می‌دانیم که طبق آنچه یونسکو گفته، سواد در حال حاضر یعنی داشتن مدرک لیسانس، دانستن کامپیوتر، فراگیری زبانی غیر از زبان مادری، آشنایی با ادبیات جهان و احساس خوب افراد با مردم دنیا. سؤال این است چرا فرزند خود را کلاس شعرخوانی و تئاتر نمی‌گذاریم؟! سعی کنیم روی مهارت‌های فرزند خود به نسبت استعداد کار کنیم و صرفاً فرزند خود را ملزم به حضور در یک کلاس خاص نکنیم.
برای پر کردن اوقات فراغت چه پیشنهادی به خانواده‌ها می‌دهید؟
یکی از فضا‌های خوب برای فرزندان فرهنگسرا‌ها هستند که هم به لحاظ مادی و هم معنوی فضای مناسبی دارد. خانواده‌ها نیاز به طراحی دوره‌های مهارت آموزی دارند. خانواده‌ها باید بچه‌ها را به سفر‌های علمی ببرند. به سینما بروند و فیلم را با یکدیگر نقد کنند. متأسفانه خانواده‌ها برای فرار از فرزند خود او را در کلاس‌های مختلف ثبت‌نام می‌کنند، یعنی به جای اینکه نیاز بچه را با حضور خود در زمان‌های خالی رفع کنند، او را در کلاس‌های مختلف می‌گذارند تا ساعاتی از او دور باشند و اینگونه از خود رفع تکلیف می‌کنند. والدین ما با فرزندان مشکل گفتگو دارند و حتی این فراغت می‌تواند گفتمان ساده با پدر و مادر در یک فضای صمیمی باشد. اگر می‌خواهیم فرزند ما گوشی دست نگیرد یا سیب‌زمینی پخته نشود و ساعت‌ها فیلم نبیند و با گوشی بازی نکند باید پدر و مادر خود را ببیند که ورزش می‌کنند، کتاب می‌خوانند و کار مفید انجام می‌دهند.
